VIKTOR MARKU ULAJ
|
TË NDËRUAR PËRFAQËSUES DIPLOMATIK TË KOSOVËS DHE SHQIPNIS,
TË NDËRUAR MALËSOR TË MI – HOTJAN, GRUDAS, KELMENDAS, KASTRATAS, SHKRELJAN, TRIESHJAN, DHE KOJAS E LUHARAS
TË NDËRUAR TË PRANISHËM,
TË DASHUR VËLLEZËR DHE MOTRA!
PARA NJËQIND VJET GJYSHAT DHE STËRGJYSHAT TANË E KAN NDRYSHUA HISTORINË E KOMBIT SHQIPTAR PËR TË MIRË. SONTE JEMI BASHKU PËR ME I NDERU ATA DHE VEPRAT E TYRE.
POR JU THOM QË NUK MUND TË FESTOJM KËTË KOHË, SËPSË KA QËNË KOHË E VËSHTIRË DHE KOHË E ERRËT PËR MALËSORET DHE SHQIPTARËT NË PËRGJITHËSI. NA DO TË RIKUJTOJM KËTË KOHË. NA DO TË RIKUJTOJM REZISTENCËN E TYRE DHE DËSHIRAT E TYRE PËR LIRI PREJ OKUPATORIT SHEKULLOR.
PSË THOM RIKUJTIM E JO FESTIM?
SËPSË LUFTA ËSHTË E ZORSHME. LUFTA NUK SJELL TË MIRË PËR KURNJË POPULL QË HYN NË LUFT. POR HISTORIA E BOTËS TREGON SË LUFTA ASHT E NOVJSHME PËR ÇLIRIM. KËSHTU U LIRUA POPULLI I AMERIKËS DHE FRANCËS. KESHTU U LIRUA GJYSA E POPULLIT SHQIPTARË PARA 100 VJET, NJË PËRQINDJE E MADHE E POPULLIT TONË PARA 12 VJETËSH POR ENDE NUK JEMI ÇLIRUAR NË TËRSI.
FITUESI FESTON NË PËRFUNDIMIN TË LUFTËS - PËR ATË NA DUHET ME KAN SHUME MË TË QARTË. MUND TË FESTOJM SHPALLJEN E PAVERSIS TË SHQIPNIS ME 28 NËNTOR 1912. MUND TË FESTOJM SHPALLJEN E PAVERSIS SË KOSOVËS ME 17 SHKURT 2008. POR NUK MUND TË FESTOJM LUFTËN, VETËM MUND TË RIKUJTOJM LUFTËN DHE VEPRAT E LUFTËS. UNË MENDOJ SË GJENERATA JONE, QË E KA PËRJETUA LUFTËN E KOSOVËS MUND TË KUPTOJ KËTË DALIM. UNË MENDOJ SË GJENERATA JONE EDHE MUND TI BAJ DISA KRAHASIME ME KRYENGRITJËN E MALESISË SË MADHE ME 1911 DHE LUFTEN E KOSOVËS ME 1998-99.
TË GJITHE MALËSORËT NË KOHËN E KRYENGRITJËS KAN LUFTUA, ASHTU SIQ KA LUFTUA KREJT KOSOVA PARA 12 VJET.
NË NJË KORRESPONDENZ SPECIAL TË BOTUAR ME 30 KORRIK 1911 NË NEW YORK TIMES, EDITH DURHAM SHKRUAN, “AS THE TURKISH ARMY HAS SLOWLY ADVANCED IT HAS BURNED HOUSE AFTER HOUSE … THE WOMEN AND CHILDREN OF THE FIVE LARGE TRIBES NEAR THE MONTENEGRIN BORDER – GRUDA, SKRELI, HOTI, KASTRATI, AND KLIMENI – HAVE ALMOST ALL SUCCEEDED IN REACHING MONTENEGRIN TERRITORY. THERE THEY ARE CROWED IN CAVERNS, IN CATTLE SHEDS, AND COTTAGES. NUMBERS OF THESE UNFORTUNATE CREATURES FLED AT THE LAST MOMENT WITH NOTHING BUT THE CLOTHES THEY WORE. IN ONE DARK STABLE, FOR EXAMPLE, MAY BE FOUND TWENTY-TWO PERSONS, WIDOWS WITH CHILDREN AND INFIRM OLD WOMEN.”
ARMIKU SHKON TUJ DJEG SHPI PËR SHPI DHE MALESORËT DALIN SI REFUGJAT NË TERRITORIN E MALIT TE ZI, NË ATË KOHË AFËR CETINËS. FËMIJE, GRA DHE PLEQ KAN JETUA NËPËR SHPELLA, PA ROBË, PA BUKË DHE PA SHPRËS SË KUR MUND TË KTHEHËN NË SHTËPIT E TYRE.
E DIM SE NE KRYENGRTIJËN E MALËSISË SË MADHE MË 1911 KAN LAN JETËN SHUMË DËSHMOR, SIQ JAN 9 DËSHMORËT E PARË NË QËPËRR-TRABOIN, ASHTU SI 7 DËSHMORËT E KOJËS – POR DUHET TE DIM SE EDHE SHUMË MALESORË, GRA DHE FËMIJË KAN VDEKUR PËR SHKAK SË NUK KAN PAS BUK ME HANGËR.
NË FUND TË VERËS 1911, PËR MBI 30,000 MALËSORË JAN KAN PA BUK DHE NE RREZIK TE VDEKEJËS PREJ URIE! MOS TI HARROJM, MOS TI HARROJM SE CFARË VDEKJE KAN PËRJETUA FËMIJËT NËPËR SHPELA.
ANGAZHIMI I MALËSISË NË LUFTË PREJ 23 MARS DERI MË 3 GUSHT 1911 PA LOGJISTIK TË USHQIMIT DHE ARMES I KA PRU MALËSORËT NË POZIT TE VËSHTIRË PËR MË MBIJETUA.
CKA U BA PËR KËTO 133 DITË TË KRYENGRITJËS?
E BESOJ SE HISTORIANËT MUND TE PËRSHKRUAJN MA NË DETAJE POR KRONOLOGJIA E KRYENGRITJËS, SI FAKT, SHKON KËSHTU:
ME 2 DHE 3 SHKURT, 1911- MBAHET KUVENDI I PODGORICËS. TANI MOS HARRONI SE PODGORICA NË ATË KOHË KA QENË MË E VOGËL SË TUZI DHE NUK ISHTE KRYËQYTET I MALIT TË ZI.
FORMOHET KOMITETI NACIONAL SHQIPTARË: KUSH ISHTE I OËRBER NE KËTË KOMITET?
KRYETAR ZGHIDHËT: SOKOL BACI
SËKRETAR FINANCIAR: KOLE MARTINAJ
KURSË SËKRETAR ZGHIDHËT: KOLE SOKOL BACI
NE BASHKPUNIM ME DED GJO LULIN, LUIGJ GURAKUQIN, MEHMET SHPENDIN, HILE MOSIN, GJELOSH GJOKEN, FRAN PALIN, PRENTASH ZEKEN, VELLAERIT KOLIQI, E TE TJERE
KOMITETI PATI DEGA NE CETINE, RIJEKE, TIVAT, VENËDIK E VENDE TË TJERA
ME 23 E 24 MARS – KRYENGRITJA FILLON ME SULMIN E HOTJANËVE NE BRIGJE TE HOTIT, SIPAS URDHNIT TË DED GJO LULIT, QE U VU NË KRYE TË LUFTËS. PASTAJ MË 25 MARS SULMOHEN TURQIT NËPËR DISA VENDE NË HOT DHE GRUDE.
ME 30 MARS – MBAHËT KUVENDI I CETINËS, KU MEMORANDUMIN NENSHKRUAJNË:
DED GJO LULI (HOT), SOKOL BACI (GRUDE), ISA BOLETINI (KOSOVE), ABDYLLAH AGA (KOSOVE), MUHARREM BUSHATI (SHKODER), PRENKE MARK KOLA (MIRDITE), DHE MEHMET SHPENDI (SHALE)
ME 6 PRILL, MALESORËT FITUAN BETEJËN NË DECIQ DHE PËR TË PARËN HERË PREJ KOHËS SË GJERGJ KASTRIOTIT, SHPALOSËT FLAMURI KUQ E ZI NË TOKËN SHQIPTARE.
ME 11 MAJ, TURQIA AKUZON SI FAJTOR PËR KRYENGRITJE: DED GJO LULIN, MARASH PALIN, FRAN PALIN, LUCE MARKUN, SOKOL BACIN, TOME NIKEN DHE MEHMET SHPENDIN.
ME 22 – 23 QËRSHOR – MBAHET KUVENDI I GREÇËS
MEMORANDUMI I GREÇËS OSË LIBRI I KUQ DREJTUAR FUQIVE TE MËDHA E NËNSHRUAJN:
SOKOL BACI (GRUDE), DED GJO LULI (HOT), DED NIKA (GRUDE), DEDE PREÇI (KASTRAT), TOME NIKA (SHKREL), COL DEDI (SELCE), LUL RAPUKA (VUKEL), LLESH GJERGJI (NIKÇ), GJETO MARK UJKA (HOT), MEHMET SHPENSI (SHALE), MARTIN PREKA (SHALE), AVNI KOLA (GRMAJ), NIK MËHILLI (SHLLAK), PUP ÇUNI (PREKAL), BINAK LULASHI (TOPLANË), BEC DELIA (SHALE) E PRELË MARKU (SHALE)
MUREN PJESË EDHE GALA SMAJLI, ZEF MARTINI, PRENTASH ZEKA, TRINGË SMAJLJA, NIKOLLE IVANAJ, GJELOSH GJOKA, DEDUSH MARASHI – POR EDHE EDITH DURHAM (ANGLI), CHARLES CRAIN (CHICAGO), HILE MOSI (SHKODER), LUIGJ GURAKUQI (SHKODER), RISTO SILIQI (SHKODER) DHE SHUME TJERE
KËRKASAT NGA MEMORANDUMI I GREÇËS JANË MË RADIKALE SE ÇDO KËRKES DERI ATËHERË NGA SHQIPTARËT.
MEMORANDUMIN DIPLOMATËVE TË HUAJ DHE PËRFAQËSUESËVE DIPLOMATIK TË TURQISË NË CETINË E DORZOJN LUIGJ GURAKUQI, DED GJO LULI, SOKOL BACI, DOD BRAJÇI DHE PRENK GJETO KOZI.
ME 2 – 3 GUSHT 1911 NË HOTËL “EUROPA” NË PODGORICË PAQËN E NËNSHKRUAJNË KRERËT SHQIPTARË: SOKOL BACI, DED GJO LULI, LUIGJ GURAKUQI, DEDE PRECI DHE MEHMET SHPENDI ME DIPLOMATIN TURKE, SADREDIN BEU.
TURQIA ANGAZHOJ NJË USHTRI PREJ AFËR 40,000 USHTARËSH KUNDËR 4,000 MALËSORËVE.
TË NDËRUAR MALËSOR TË MI – HOTJAN, GRUDAS, KELMENDAS, KASTRATAS, SHKRELJAN, TRIESHJAN, DHE KOJAS E LUHARAS
TË NDËRUAR TË PRANISHËM,
TË DASHUR VËLLEZËR DHE MOTRA!
PARA NJËQIND VJET GJYSHAT DHE STËRGJYSHAT TANË E KAN NDRYSHUA HISTORINË E KOMBIT SHQIPTAR PËR TË MIRË. SONTE JEMI BASHKU PËR ME I NDERU ATA DHE VEPRAT E TYRE.
POR JU THOM QË NUK MUND TË FESTOJM KËTË KOHË, SËPSË KA QËNË KOHË E VËSHTIRË DHE KOHË E ERRËT PËR MALËSORET DHE SHQIPTARËT NË PËRGJITHËSI. NA DO TË RIKUJTOJM KËTË KOHË. NA DO TË RIKUJTOJM REZISTENCËN E TYRE DHE DËSHIRAT E TYRE PËR LIRI PREJ OKUPATORIT SHEKULLOR.
PSË THOM RIKUJTIM E JO FESTIM?
SËPSË LUFTA ËSHTË E ZORSHME. LUFTA NUK SJELL TË MIRË PËR KURNJË POPULL QË HYN NË LUFT. POR HISTORIA E BOTËS TREGON SË LUFTA ASHT E NOVJSHME PËR ÇLIRIM. KËSHTU U LIRUA POPULLI I AMERIKËS DHE FRANCËS. KESHTU U LIRUA GJYSA E POPULLIT SHQIPTARË PARA 100 VJET, NJË PËRQINDJE E MADHE E POPULLIT TONË PARA 12 VJETËSH POR ENDE NUK JEMI ÇLIRUAR NË TËRSI.
FITUESI FESTON NË PËRFUNDIMIN TË LUFTËS - PËR ATË NA DUHET ME KAN SHUME MË TË QARTË. MUND TË FESTOJM SHPALLJEN E PAVERSIS TË SHQIPNIS ME 28 NËNTOR 1912. MUND TË FESTOJM SHPALLJEN E PAVERSIS SË KOSOVËS ME 17 SHKURT 2008. POR NUK MUND TË FESTOJM LUFTËN, VETËM MUND TË RIKUJTOJM LUFTËN DHE VEPRAT E LUFTËS. UNË MENDOJ SË GJENERATA JONE, QË E KA PËRJETUA LUFTËN E KOSOVËS MUND TË KUPTOJ KËTË DALIM. UNË MENDOJ SË GJENERATA JONE EDHE MUND TI BAJ DISA KRAHASIME ME KRYENGRITJËN E MALESISË SË MADHE ME 1911 DHE LUFTEN E KOSOVËS ME 1998-99.
TË GJITHE MALËSORËT NË KOHËN E KRYENGRITJËS KAN LUFTUA, ASHTU SIQ KA LUFTUA KREJT KOSOVA PARA 12 VJET.
NË NJË KORRESPONDENZ SPECIAL TË BOTUAR ME 30 KORRIK 1911 NË NEW YORK TIMES, EDITH DURHAM SHKRUAN, “AS THE TURKISH ARMY HAS SLOWLY ADVANCED IT HAS BURNED HOUSE AFTER HOUSE … THE WOMEN AND CHILDREN OF THE FIVE LARGE TRIBES NEAR THE MONTENEGRIN BORDER – GRUDA, SKRELI, HOTI, KASTRATI, AND KLIMENI – HAVE ALMOST ALL SUCCEEDED IN REACHING MONTENEGRIN TERRITORY. THERE THEY ARE CROWED IN CAVERNS, IN CATTLE SHEDS, AND COTTAGES. NUMBERS OF THESE UNFORTUNATE CREATURES FLED AT THE LAST MOMENT WITH NOTHING BUT THE CLOTHES THEY WORE. IN ONE DARK STABLE, FOR EXAMPLE, MAY BE FOUND TWENTY-TWO PERSONS, WIDOWS WITH CHILDREN AND INFIRM OLD WOMEN.”
ARMIKU SHKON TUJ DJEG SHPI PËR SHPI DHE MALESORËT DALIN SI REFUGJAT NË TERRITORIN E MALIT TE ZI, NË ATË KOHË AFËR CETINËS. FËMIJE, GRA DHE PLEQ KAN JETUA NËPËR SHPELLA, PA ROBË, PA BUKË DHE PA SHPRËS SË KUR MUND TË KTHEHËN NË SHTËPIT E TYRE.
E DIM SE NE KRYENGRTIJËN E MALËSISË SË MADHE MË 1911 KAN LAN JETËN SHUMË DËSHMOR, SIQ JAN 9 DËSHMORËT E PARË NË QËPËRR-TRABOIN, ASHTU SI 7 DËSHMORËT E KOJËS – POR DUHET TE DIM SE EDHE SHUMË MALESORË, GRA DHE FËMIJË KAN VDEKUR PËR SHKAK SË NUK KAN PAS BUK ME HANGËR.
NË FUND TË VERËS 1911, PËR MBI 30,000 MALËSORË JAN KAN PA BUK DHE NE RREZIK TE VDEKEJËS PREJ URIE! MOS TI HARROJM, MOS TI HARROJM SE CFARË VDEKJE KAN PËRJETUA FËMIJËT NËPËR SHPELA.
ANGAZHIMI I MALËSISË NË LUFTË PREJ 23 MARS DERI MË 3 GUSHT 1911 PA LOGJISTIK TË USHQIMIT DHE ARMES I KA PRU MALËSORËT NË POZIT TE VËSHTIRË PËR MË MBIJETUA.
CKA U BA PËR KËTO 133 DITË TË KRYENGRITJËS?
E BESOJ SE HISTORIANËT MUND TE PËRSHKRUAJN MA NË DETAJE POR KRONOLOGJIA E KRYENGRITJËS, SI FAKT, SHKON KËSHTU:
ME 2 DHE 3 SHKURT, 1911- MBAHET KUVENDI I PODGORICËS. TANI MOS HARRONI SE PODGORICA NË ATË KOHË KA QENË MË E VOGËL SË TUZI DHE NUK ISHTE KRYËQYTET I MALIT TË ZI.
FORMOHET KOMITETI NACIONAL SHQIPTARË: KUSH ISHTE I OËRBER NE KËTË KOMITET?
KRYETAR ZGHIDHËT: SOKOL BACI
SËKRETAR FINANCIAR: KOLE MARTINAJ
KURSË SËKRETAR ZGHIDHËT: KOLE SOKOL BACI
NE BASHKPUNIM ME DED GJO LULIN, LUIGJ GURAKUQIN, MEHMET SHPENDIN, HILE MOSIN, GJELOSH GJOKEN, FRAN PALIN, PRENTASH ZEKEN, VELLAERIT KOLIQI, E TE TJERE
KOMITETI PATI DEGA NE CETINE, RIJEKE, TIVAT, VENËDIK E VENDE TË TJERA
ME 23 E 24 MARS – KRYENGRITJA FILLON ME SULMIN E HOTJANËVE NE BRIGJE TE HOTIT, SIPAS URDHNIT TË DED GJO LULIT, QE U VU NË KRYE TË LUFTËS. PASTAJ MË 25 MARS SULMOHEN TURQIT NËPËR DISA VENDE NË HOT DHE GRUDE.
ME 30 MARS – MBAHËT KUVENDI I CETINËS, KU MEMORANDUMIN NENSHKRUAJNË:
DED GJO LULI (HOT), SOKOL BACI (GRUDE), ISA BOLETINI (KOSOVE), ABDYLLAH AGA (KOSOVE), MUHARREM BUSHATI (SHKODER), PRENKE MARK KOLA (MIRDITE), DHE MEHMET SHPENDI (SHALE)
ME 6 PRILL, MALESORËT FITUAN BETEJËN NË DECIQ DHE PËR TË PARËN HERË PREJ KOHËS SË GJERGJ KASTRIOTIT, SHPALOSËT FLAMURI KUQ E ZI NË TOKËN SHQIPTARE.
ME 11 MAJ, TURQIA AKUZON SI FAJTOR PËR KRYENGRITJE: DED GJO LULIN, MARASH PALIN, FRAN PALIN, LUCE MARKUN, SOKOL BACIN, TOME NIKEN DHE MEHMET SHPENDIN.
ME 22 – 23 QËRSHOR – MBAHET KUVENDI I GREÇËS
MEMORANDUMI I GREÇËS OSË LIBRI I KUQ DREJTUAR FUQIVE TE MËDHA E NËNSHRUAJN:
SOKOL BACI (GRUDE), DED GJO LULI (HOT), DED NIKA (GRUDE), DEDE PREÇI (KASTRAT), TOME NIKA (SHKREL), COL DEDI (SELCE), LUL RAPUKA (VUKEL), LLESH GJERGJI (NIKÇ), GJETO MARK UJKA (HOT), MEHMET SHPENSI (SHALE), MARTIN PREKA (SHALE), AVNI KOLA (GRMAJ), NIK MËHILLI (SHLLAK), PUP ÇUNI (PREKAL), BINAK LULASHI (TOPLANË), BEC DELIA (SHALE) E PRELË MARKU (SHALE)
MUREN PJESË EDHE GALA SMAJLI, ZEF MARTINI, PRENTASH ZEKA, TRINGË SMAJLJA, NIKOLLE IVANAJ, GJELOSH GJOKA, DEDUSH MARASHI – POR EDHE EDITH DURHAM (ANGLI), CHARLES CRAIN (CHICAGO), HILE MOSI (SHKODER), LUIGJ GURAKUQI (SHKODER), RISTO SILIQI (SHKODER) DHE SHUME TJERE
KËRKASAT NGA MEMORANDUMI I GREÇËS JANË MË RADIKALE SE ÇDO KËRKES DERI ATËHERË NGA SHQIPTARËT.
MEMORANDUMIN DIPLOMATËVE TË HUAJ DHE PËRFAQËSUESËVE DIPLOMATIK TË TURQISË NË CETINË E DORZOJN LUIGJ GURAKUQI, DED GJO LULI, SOKOL BACI, DOD BRAJÇI DHE PRENK GJETO KOZI.
ME 2 – 3 GUSHT 1911 NË HOTËL “EUROPA” NË PODGORICË PAQËN E NËNSHKRUAJNË KRERËT SHQIPTARË: SOKOL BACI, DED GJO LULI, LUIGJ GURAKUQI, DEDE PRECI DHE MEHMET SHPENDI ME DIPLOMATIN TURKE, SADREDIN BEU.
TURQIA ANGAZHOJ NJË USHTRI PREJ AFËR 40,000 USHTARËSH KUNDËR 4,000 MALËSORËVE.
40,000 USHTARËSH TURKE KUNDËR 4,000 MALËSORËVE!
QËLLIMI I KRYENGRITJËS ISHTË LIRIA, EMANCIPIMI I TË DREJTAVE TË VETA, SHKOLLIMI – KURSE AJO ARRITI SË BASHKU MË KRYENGRITJËN E KOSOVËS, TË NDERKOMBTARIZOJ ÇESHTJËN SHQIPTARË DHE TË NDIKOJ QË FUQIT E MEDHA (ANGLIA, AUSTRO-HUNGARIA, FRANCA, ITALIA E GJERMANIA, E PASTAJ U DETYRUA TË PRANOJ EDHE RUSIA) TË LARGOHËN NGA QËNDRIMI I RUAJTJËS SË STATUS KUO-IT (PA NDRYSHIM) DHE MË 28 NENTOR 1912, PAS NGRITJËS SË FLAMURIT TË PAVARSISË NE VLORË TË SHPALLËT SHQIPNIJA E PAVARUR.
TANI – JU LUTEM – TE MARRIM NJË MOMENT DHE TË MENDOJM SË SI HISTORIA PËRSËRITËT – TU KRAHSUA 1911 ME 1998-99:
MALËSIA E MADHE – DRENICA KRESHNIKE
TURKU – SERBO-MALAZEZE
DECIQ - PREKAZ
KUVENDI I GREÇËS – RAMBUJE
E SHOHIM SE NË KUVENDET PREJ MARSIT DERI GUSHTIT 1911 KAN MARR PJESË SË BASHKU KRERET TË KOSOVËS DHE SHQIPNIS. ASHTU U ANGAZHUAN SHQIPTARËT PARA 12 VJET PËR ÇLIRIMIN E KOSOVËS.
E SHOHIM SE NDËRKOMBËTARIZIMI I ÇESHTJËS SHQIPTARE DHE NDRYSHIME E STATUS KUO NDAJ FUQEVE TË MËDHA SJELLIN PAVARËSINË E SHQIPNISË, GJITHASHTU AFËR 100 VJETËSH MA VONË EDHE PAVARËSINË E KOSOVËS.
POR TI MENDOJM DY PJETJE
A E FITUAN LUFTËN MALËSORËT?
DHE A FITUAN MALËSORËT ?
UNE MENDOJ SE PËRGJIGJËJA PËR PYETJEN, “A E FITUAN LUFTËN MALËSOREËT ? “ ASHT PO
PO, MALËSOREËT E FITUAN LUFTËN SEPSE KRYENGRITJA E MALËSISË KONTRIBOJ JASHTËZAKONISHT NË FORMIMIN DHE SHPALLJËN E SHTETIT SHQIPTARË MË 1912 DHE KJO KA QENË GJITHËMONË DËSHIRA E MALËSORËVE.
PYETJA E DYTE: A FITUAN MALËSORËT ?
PËR KËTË NUK JAM I SIGURT QË MUND TË PËRGJIGJEMI PO.
PSE?
MALËSIA U COPTUA NË DY PJESË.
HOTI I DED GJO LULIT U DA PËR GJYS.
Ç’FARË MENDIMESH KA PAS DED GJO LULI ME BURRAT E MALËSISË KUR U FORMUA SHTETI SHQIPTARË PAGJYSËM E MALËSISË? PSE KISHIN LUFTUA MALËSORËT?
TË MENDOJM ME DITËN E SOTME –
SI MUND TE FORMOHET SHTETI I KOSOVËS PAGJYSMEN E DRENICËS?
DMTH, MALËSORËT E FITUAN LUFTËN POR MALËSIA HUMBI ?
UNË PO POTENCOJ SË ENDE MALËSORËT NUK KAN HUMB, POR JEMI NË PRAG TË HUMBJËS.
MË 1911 SHQIPTARËT E LARGUAN OKUPATORIN SHKULLOR, TURKUN, MBAS 500 VJET SUNDIMI. POR PËR FAT TË KEQ FORMIMI I SHTETI SHQIPTAR U BË PA GJYSËMEN E TROJEVE SHQIPTARE, E QITI KRYET PRAP UJKU SERBO-MALAZEZ, ARMIKU I SHQIPTARËVE PREJ SHEKULLIT TE GJASHTË.
SHUME SHPEJT SERBO-MALAZEZET KISHTIN FORMUA NJË STRATEGJI SHUMË LARGPAMSE DHE SISTEMATIK PËR USURPIMIN E TROJËVE SHQIPTARE: AJO STRATEGJI EKZISTON EDHE SOT DHE I MERR DY FORMA: ASIMILIM OSE LARGIM.
NË TROJET E MALËSISË KJO STRATEGJI KA ARRIT ME SHUMË SUKSËS. NA, MERGIMTART NË AMERIKE, JEMI REZULTATI I KËSAJ STRATEGJI.
ASIMILIMI PATI DHE KA SUKSES ME NJË FORMULE SHUMË TË THJESHT POR EFIKASE. BOSHNJAKIZIMI I TROJEVE SHQIPTARE. KJO D.M.TH LEVIZJA E POPULLIT SERBO-MALAZEZE MUSLIMAN (BOSHNJAK) PREJ SANDGJAKUT NË VENDE KU JETOJN SHQIPTARË TË FEJES MUSLIMANË. ATY, FEJA DOMINON DHE SHQIPTARËT MARTOHËN ME BOSHNJAKE DHE E KYTHEJN GJUHËN DHE MA VONË IDENTITIN E TYRE. KJO KA ARRIT MË QIND PËR QIND SUKSËS NË ROZHAJË DHE PLAV E GUCI. PARA 8 VJET KY LLOJ ASIMILIMIT KA NIS ME U PRAKTIKUA EDHE NË FUSHAT E MALËSISË, AFËRSISHT MALËSORËVE MË FE MUSLIMANË NE DINOSH E MILESH.
KURSE KJO STRATEGJI E ASILIMIT NUK KISHTE PAS SHUMË SUKSES ME MALËSOR KATOLIK, SERBO-MALAZEZËT KAN PËRDOR METODEN E LARGIMIT SISTEMATIKE NDAJ MALËSORVE KATOLIK. DISKRIMINI NË PUNË, NË EDUKIM DHE ÇDO ASPEKT TË JETËS DHE KJO KA BA QË MALESORËT TE JEN TË VARFER DHE EKONOMIKISHT TE JEN TË PAQËNDRUESHEM. E VETMJA DJALJE KA QËNË IMIGRACIONI EDHE KËTË LARGIM E KA MUNDËSUA DHE LETËSUA SHTETI SERBO-MALAZEZ.
MALESORËT KAN IK PËR NË NJU JORK, DETROIT, AUSTRALI – SA MA LARG MALËSISË AQ MA MIRË KAN MENDUA SERBO-MALAZEZET. SIQ E DIM TE GJITHË, SOT MA SHUMË MALESORË JETOJN NË DETROIT SË NË MALËSIN E MADHE NDAR MAL TË ZI. KY LARGIM SISTEMATIK, PA PËRMISIM TË GJENDJËS SË MALËSORËVE NË TROJET E VETA E KA NDRYSHUA DEMOGRAFIJEN E MALËSISË NË MENYR STRUKTURALË. NË KOMBINIM ME APLIKIMIN E STRATEGJIS ASIMILIMET PARA 8 VJET, UNE MUND TE THOM ME BINDJE TË PLOTË SË SHQIPTARËT E MALËSISË DO TË JEN PAKICE MBRENDA TERRITORIT TË TYRE PËR 5 VJET! JO 20 VJET! JO 10 VJET! POR 5 VEJT!
MBRENDA 5 VJET MALËSORËT DO TË JEN PAKICE NE MALËSIN E MADHE TË DED GJO LULIT!!
PSE KY ALARM !?
KY TREND VETËM ASHT TREGUA PARA NJIVJET NË VOTAT PER KOMUNËN URBANE TË TUZIT KU PARTIT SHQIPATARE HUMBEN SHUMICEN KUNDER NJË KOALICIONI SERBO-MALAZEZE-BOSHNJAKE. MOS TE HARROJM SE DEMOKRACIA FUNKSIONEN ME KONCEPTIN E SHUMICËS.
TROJET TONA QË I KAN MBROJT MË MISH E MË SHPIRT GJYSHAT DHE STËRGJYSHAT TAN JAN NË RREZIK TE HUMBJËS PËR GJITHËMONË.
NESE NA NUK ÇOHEMI PREJ GJUMIT ATËHERË PËRGJIGJA E PYTJES, “A FITUAN MALËSORET?” ASHT DEFINITIVISHT JO!
CKA DO TE BAJM NE? A DO TE LUFTOJM SI GJERGJ KASTRIOTI E DED GJO LULI?
PO, THOM UNË!
PO NESE ASHT NEVOJA!
MALËSORËT JAN TE GATSHEM ME LUFTUA EDHE SOT PËR LIRI. MALËSORET E DEMONSTRUAN VETIN TE GATSHEM KUR KOSOVA THIRRI. MALËSORËT, NË ATDHE DHE NE DIASPORE, KONTRIBUJN KOHËN, ORGANIZIMIN, DIJENIJEN, PARAT DHE NË FUND EDHE DJEMT E SAJ KUR JU BASHKENGJITEN USHTRIES ÇLIRIMTARE TË KOSOVËS. MALËSORËT NË DIASPORE PRESIN NË DEMONSTRATA, NE TAKIME ME KONGRESIN AMERIKAN, NË GRUMBULIMIN E TE HOLLEVE PËR FONDIN VENDLINDJA THËRRET DHE NË LUFTË NË PASHTRIK DHE KOSHARE.
PARA 10 DITESH, KOSOVA E NDEROJ MALËSIJEN KUR MORREN PJESË NË BRATILE TË DEÇIQIT, MURAT JASHARI, NIPI I KOMANDANT LEGJENDAR TË USHTRIES ÇLIRIMTARE TË KOSOVËS DHE HEROIT TË KOMBIT – ADEM JASHARI, DHE MINISTRI I MBROJTJES SË KOSOVËS DHE SHEF I SHTABIT TË PËRGJITHSHËM TË UÇK-ES, GJENERAL AGIM ÇEKU. ATA NUK KAN NËVOJ PËR FTESË SEPSE VËLLAU NUK FTOHET NË DASEM DHE ISA BOLETINI E KA HAP RRUGEN PARA 100 VJET ME DED GJO LULIN.
SOT, KERKASAT TONA JAN SHUMË TË LEHTA DHE NË PARIM ME BASHKIMIN EVROPIAN, NA KËRKOJM TË DREJTAT TONA NJËRZORE DHE VETËQEVERISJE LOKALE, NA KERKOJM RIKTHIMIN E KOMUNËN SË MALËSISË!
POR FRIKËSOHEM SE UJKU SERBO-MALEZEZ KA ME U DA KEQ ME NË ASHTU SIQ U DA TURKU PARA 100 VJETEVE. KA ARDHË KOHA PËR ME U BASHKUA MALËSIA E MADHE - KËTEJ DHE ANDEJ KUFINIT TË PËRKOHSHËM - SIQ JEMI BASHKUA KUNDËR TURKUT PARA 100 VJET!
ÇKA DO TË BËJM NË?
QËLLIMI I KRYENGRITJËS ISHTË LIRIA, EMANCIPIMI I TË DREJTAVE TË VETA, SHKOLLIMI – KURSE AJO ARRITI SË BASHKU MË KRYENGRITJËN E KOSOVËS, TË NDERKOMBTARIZOJ ÇESHTJËN SHQIPTARË DHE TË NDIKOJ QË FUQIT E MEDHA (ANGLIA, AUSTRO-HUNGARIA, FRANCA, ITALIA E GJERMANIA, E PASTAJ U DETYRUA TË PRANOJ EDHE RUSIA) TË LARGOHËN NGA QËNDRIMI I RUAJTJËS SË STATUS KUO-IT (PA NDRYSHIM) DHE MË 28 NENTOR 1912, PAS NGRITJËS SË FLAMURIT TË PAVARSISË NE VLORË TË SHPALLËT SHQIPNIJA E PAVARUR.
TANI – JU LUTEM – TE MARRIM NJË MOMENT DHE TË MENDOJM SË SI HISTORIA PËRSËRITËT – TU KRAHSUA 1911 ME 1998-99:
MALËSIA E MADHE – DRENICA KRESHNIKE
TURKU – SERBO-MALAZEZE
DECIQ - PREKAZ
KUVENDI I GREÇËS – RAMBUJE
E SHOHIM SE NË KUVENDET PREJ MARSIT DERI GUSHTIT 1911 KAN MARR PJESË SË BASHKU KRERET TË KOSOVËS DHE SHQIPNIS. ASHTU U ANGAZHUAN SHQIPTARËT PARA 12 VJET PËR ÇLIRIMIN E KOSOVËS.
E SHOHIM SE NDËRKOMBËTARIZIMI I ÇESHTJËS SHQIPTARE DHE NDRYSHIME E STATUS KUO NDAJ FUQEVE TË MËDHA SJELLIN PAVARËSINË E SHQIPNISË, GJITHASHTU AFËR 100 VJETËSH MA VONË EDHE PAVARËSINË E KOSOVËS.
POR TI MENDOJM DY PJETJE
A E FITUAN LUFTËN MALËSORËT?
DHE A FITUAN MALËSORËT ?
UNE MENDOJ SE PËRGJIGJËJA PËR PYETJEN, “A E FITUAN LUFTËN MALËSOREËT ? “ ASHT PO
PO, MALËSOREËT E FITUAN LUFTËN SEPSE KRYENGRITJA E MALËSISË KONTRIBOJ JASHTËZAKONISHT NË FORMIMIN DHE SHPALLJËN E SHTETIT SHQIPTARË MË 1912 DHE KJO KA QENË GJITHËMONË DËSHIRA E MALËSORËVE.
PYETJA E DYTE: A FITUAN MALËSORËT ?
PËR KËTË NUK JAM I SIGURT QË MUND TË PËRGJIGJEMI PO.
PSE?
MALËSIA U COPTUA NË DY PJESË.
HOTI I DED GJO LULIT U DA PËR GJYS.
Ç’FARË MENDIMESH KA PAS DED GJO LULI ME BURRAT E MALËSISË KUR U FORMUA SHTETI SHQIPTARË PAGJYSËM E MALËSISË? PSE KISHIN LUFTUA MALËSORËT?
TË MENDOJM ME DITËN E SOTME –
SI MUND TE FORMOHET SHTETI I KOSOVËS PAGJYSMEN E DRENICËS?
DMTH, MALËSORËT E FITUAN LUFTËN POR MALËSIA HUMBI ?
UNË PO POTENCOJ SË ENDE MALËSORËT NUK KAN HUMB, POR JEMI NË PRAG TË HUMBJËS.
MË 1911 SHQIPTARËT E LARGUAN OKUPATORIN SHKULLOR, TURKUN, MBAS 500 VJET SUNDIMI. POR PËR FAT TË KEQ FORMIMI I SHTETI SHQIPTAR U BË PA GJYSËMEN E TROJEVE SHQIPTARE, E QITI KRYET PRAP UJKU SERBO-MALAZEZ, ARMIKU I SHQIPTARËVE PREJ SHEKULLIT TE GJASHTË.
SHUME SHPEJT SERBO-MALAZEZET KISHTIN FORMUA NJË STRATEGJI SHUMË LARGPAMSE DHE SISTEMATIK PËR USURPIMIN E TROJËVE SHQIPTARE: AJO STRATEGJI EKZISTON EDHE SOT DHE I MERR DY FORMA: ASIMILIM OSE LARGIM.
NË TROJET E MALËSISË KJO STRATEGJI KA ARRIT ME SHUMË SUKSËS. NA, MERGIMTART NË AMERIKE, JEMI REZULTATI I KËSAJ STRATEGJI.
ASIMILIMI PATI DHE KA SUKSES ME NJË FORMULE SHUMË TË THJESHT POR EFIKASE. BOSHNJAKIZIMI I TROJEVE SHQIPTARE. KJO D.M.TH LEVIZJA E POPULLIT SERBO-MALAZEZE MUSLIMAN (BOSHNJAK) PREJ SANDGJAKUT NË VENDE KU JETOJN SHQIPTARË TË FEJES MUSLIMANË. ATY, FEJA DOMINON DHE SHQIPTARËT MARTOHËN ME BOSHNJAKE DHE E KYTHEJN GJUHËN DHE MA VONË IDENTITIN E TYRE. KJO KA ARRIT MË QIND PËR QIND SUKSËS NË ROZHAJË DHE PLAV E GUCI. PARA 8 VJET KY LLOJ ASIMILIMIT KA NIS ME U PRAKTIKUA EDHE NË FUSHAT E MALËSISË, AFËRSISHT MALËSORËVE MË FE MUSLIMANË NE DINOSH E MILESH.
KURSE KJO STRATEGJI E ASILIMIT NUK KISHTE PAS SHUMË SUKSES ME MALËSOR KATOLIK, SERBO-MALAZEZËT KAN PËRDOR METODEN E LARGIMIT SISTEMATIKE NDAJ MALËSORVE KATOLIK. DISKRIMINI NË PUNË, NË EDUKIM DHE ÇDO ASPEKT TË JETËS DHE KJO KA BA QË MALESORËT TE JEN TË VARFER DHE EKONOMIKISHT TE JEN TË PAQËNDRUESHEM. E VETMJA DJALJE KA QËNË IMIGRACIONI EDHE KËTË LARGIM E KA MUNDËSUA DHE LETËSUA SHTETI SERBO-MALAZEZ.
MALESORËT KAN IK PËR NË NJU JORK, DETROIT, AUSTRALI – SA MA LARG MALËSISË AQ MA MIRË KAN MENDUA SERBO-MALAZEZET. SIQ E DIM TE GJITHË, SOT MA SHUMË MALESORË JETOJN NË DETROIT SË NË MALËSIN E MADHE NDAR MAL TË ZI. KY LARGIM SISTEMATIK, PA PËRMISIM TË GJENDJËS SË MALËSORËVE NË TROJET E VETA E KA NDRYSHUA DEMOGRAFIJEN E MALËSISË NË MENYR STRUKTURALË. NË KOMBINIM ME APLIKIMIN E STRATEGJIS ASIMILIMET PARA 8 VJET, UNE MUND TE THOM ME BINDJE TË PLOTË SË SHQIPTARËT E MALËSISË DO TË JEN PAKICE MBRENDA TERRITORIT TË TYRE PËR 5 VJET! JO 20 VJET! JO 10 VJET! POR 5 VEJT!
MBRENDA 5 VJET MALËSORËT DO TË JEN PAKICE NE MALËSIN E MADHE TË DED GJO LULIT!!
PSE KY ALARM !?
KY TREND VETËM ASHT TREGUA PARA NJIVJET NË VOTAT PER KOMUNËN URBANE TË TUZIT KU PARTIT SHQIPATARE HUMBEN SHUMICEN KUNDER NJË KOALICIONI SERBO-MALAZEZE-BOSHNJAKE. MOS TE HARROJM SE DEMOKRACIA FUNKSIONEN ME KONCEPTIN E SHUMICËS.
TROJET TONA QË I KAN MBROJT MË MISH E MË SHPIRT GJYSHAT DHE STËRGJYSHAT TAN JAN NË RREZIK TE HUMBJËS PËR GJITHËMONË.
NESE NA NUK ÇOHEMI PREJ GJUMIT ATËHERË PËRGJIGJA E PYTJES, “A FITUAN MALËSORET?” ASHT DEFINITIVISHT JO!
CKA DO TE BAJM NE? A DO TE LUFTOJM SI GJERGJ KASTRIOTI E DED GJO LULI?
PO, THOM UNË!
PO NESE ASHT NEVOJA!
MALËSORËT JAN TE GATSHEM ME LUFTUA EDHE SOT PËR LIRI. MALËSORET E DEMONSTRUAN VETIN TE GATSHEM KUR KOSOVA THIRRI. MALËSORËT, NË ATDHE DHE NE DIASPORE, KONTRIBUJN KOHËN, ORGANIZIMIN, DIJENIJEN, PARAT DHE NË FUND EDHE DJEMT E SAJ KUR JU BASHKENGJITEN USHTRIES ÇLIRIMTARE TË KOSOVËS. MALËSORËT NË DIASPORE PRESIN NË DEMONSTRATA, NE TAKIME ME KONGRESIN AMERIKAN, NË GRUMBULIMIN E TE HOLLEVE PËR FONDIN VENDLINDJA THËRRET DHE NË LUFTË NË PASHTRIK DHE KOSHARE.
PARA 10 DITESH, KOSOVA E NDEROJ MALËSIJEN KUR MORREN PJESË NË BRATILE TË DEÇIQIT, MURAT JASHARI, NIPI I KOMANDANT LEGJENDAR TË USHTRIES ÇLIRIMTARE TË KOSOVËS DHE HEROIT TË KOMBIT – ADEM JASHARI, DHE MINISTRI I MBROJTJES SË KOSOVËS DHE SHEF I SHTABIT TË PËRGJITHSHËM TË UÇK-ES, GJENERAL AGIM ÇEKU. ATA NUK KAN NËVOJ PËR FTESË SEPSE VËLLAU NUK FTOHET NË DASEM DHE ISA BOLETINI E KA HAP RRUGEN PARA 100 VJET ME DED GJO LULIN.
SOT, KERKASAT TONA JAN SHUMË TË LEHTA DHE NË PARIM ME BASHKIMIN EVROPIAN, NA KËRKOJM TË DREJTAT TONA NJËRZORE DHE VETËQEVERISJE LOKALE, NA KERKOJM RIKTHIMIN E KOMUNËN SË MALËSISË!
POR FRIKËSOHEM SE UJKU SERBO-MALEZEZ KA ME U DA KEQ ME NË ASHTU SIQ U DA TURKU PARA 100 VJETEVE. KA ARDHË KOHA PËR ME U BASHKUA MALËSIA E MADHE - KËTEJ DHE ANDEJ KUFINIT TË PËRKOHSHËM - SIQ JEMI BASHKUA KUNDËR TURKUT PARA 100 VJET!
ÇKA DO TË BËJM NË?
SE PARI, NA DO TI BASHKOJM SHTAT MALËT E MALËSISË SI NË TROJET TONA, SI NE DIASPORE.
KOMUNITETI I NJU JORKUT E RIKUJTON KRYENGRITJËN E MALËSISË PREJ VITËT 1987 KUR I NDJERI ZEF CAMAJ ISHTE KRYETAR DHE MARK FRAN ZEFI IVEZAJ PATI FJALËN E RASTIT. ATË VIT DHE PER 6 VJET TE PARA, SHTAT MALET E MALËSIS – HOT, GRUDE, KELMEND, KASTRAT, SHKREL, TRIESH DHE KOJE ME LUHAR – ISHIN SË BASHKU NË ORGANZIM.
SOT NJE VIT, ASHT DETYRA JONE PËR ME RIKUJTUA KRYENGRITJËN PRAP SEBASHKU.
NA NUK MUND TE BASHKOHEMI ME SHTETIN AMË PA MU BASHKUA MË VËLLAZËRIT TONË MALËSORË. SI HAP TE PARË, NA DUHET ME PUNUA PËR ME BASHKUA MALËSIJEN NË ÇDO PIKEPAMJE – ME SPORT, ME KULTURE, ME RRINI, ME PUNË DHE ME EKONOMI.
NA DO TE ÇOJM FJAL KRERËVE TË SHQIPNIS DHE KOSOVËS SË MALËSORËT NDAR MALIT TË ZI E MERITOJN NDHIMEN E POPULLIT TË SHTETIT TË SHQIPNIS E KOSOVËS.
NA DO TE NDËRKOMBETARIZOJM ÇESHTJËN E KOMUNËS SË MALËSISË, ME AMERIKAN DHE ME EVROPEAN, SË PARI NË MENYRËN PAQËSORE DHE SË FUNDIT SI STËRGYSHAT TANË .
E BESOJ SË E KEMI KUPTUAR TE GJITHE, SI MBAS SHEMBULLIT TË KRYENGRITJËS ME 1911, GJITHASHTU MË LUFTËN E KOSOVËS SE AS NJI NJERI, AS NJI MAL DHE AS NJI RAJON VEÇMAS NUK MUND TE BALAFAQOHET ME ARMIKUN POR VETËM BASHKERISHT – SI NJI KOMB, NJI SHQIPTARI MUND TE FITOJM.
UNE PO JU BAJ THIRRIJE TË GJITHËVE, MOS U LARGONI POR BASHKOHUNI!
BASHKOHUNI TË PUNOJM PËR MALËSINË TONË DHE MOS TË HUMBIM LUFTEN E 1911 PËR MALËSOR.
PARA SË TË PËRFUNDOJ, UNË E KAM NJI FRIKË QË DUA ME NDA ME JU - VËLLAZRIT E MOTRAT E MIA – FRIKA IME ASHT SE KUR TE VDES DHE KALOI NË ATË JETË, JAM I SIGURT SE DO TE TAKOJ, STËRGJYSHIN TIM, PRENTASH ZEKEN TË ULUR ME KRERËT E MALËSISË, KOSOVËS E SHQIPNISË, DHE ATA ME PYESIN, “VIKTOR MARKU, PSE NUK U ANGAZHOVE PËR TË MIRËN E KOMBIT SHQIPTARË?” DHE UNE NUK MUND TE PERGJIGJEM. KJO ASHT FRIKA IME.
PËR ATA UNE PUNOJ DHE DO TE PUNOJ PER TE MIREN E KOMBT TIM DERI QË VJEN AJO DITË. SËPSË MA MIRË DO TË KALOJ NË ATË JETË KUR TË’M FTJONN DED GJO LULI AFER TIJ --- DHE SE BASHKU E KËNDOJM KENGËN E ÇLIMIRIT DHE RIBASHKIMIT TË MALËSISË SË MADHE ME SHQIPNIN.
LAVDI JU QOFTE TE GJITHË DËSHMORËVE TË KOMBIT!
ZOTI E BEKOFT KOMBIN SHQIPTARË!
RNOFTË SHQIPNIJA!
KOMUNITETI I NJU JORKUT E RIKUJTON KRYENGRITJËN E MALËSISË PREJ VITËT 1987 KUR I NDJERI ZEF CAMAJ ISHTE KRYETAR DHE MARK FRAN ZEFI IVEZAJ PATI FJALËN E RASTIT. ATË VIT DHE PER 6 VJET TE PARA, SHTAT MALET E MALËSIS – HOT, GRUDE, KELMEND, KASTRAT, SHKREL, TRIESH DHE KOJE ME LUHAR – ISHIN SË BASHKU NË ORGANZIM.
SOT NJE VIT, ASHT DETYRA JONE PËR ME RIKUJTUA KRYENGRITJËN PRAP SEBASHKU.
NA NUK MUND TE BASHKOHEMI ME SHTETIN AMË PA MU BASHKUA MË VËLLAZËRIT TONË MALËSORË. SI HAP TE PARË, NA DUHET ME PUNUA PËR ME BASHKUA MALËSIJEN NË ÇDO PIKEPAMJE – ME SPORT, ME KULTURE, ME RRINI, ME PUNË DHE ME EKONOMI.
NA DO TE ÇOJM FJAL KRERËVE TË SHQIPNIS DHE KOSOVËS SË MALËSORËT NDAR MALIT TË ZI E MERITOJN NDHIMEN E POPULLIT TË SHTETIT TË SHQIPNIS E KOSOVËS.
NA DO TE NDËRKOMBETARIZOJM ÇESHTJËN E KOMUNËS SË MALËSISË, ME AMERIKAN DHE ME EVROPEAN, SË PARI NË MENYRËN PAQËSORE DHE SË FUNDIT SI STËRGYSHAT TANË .
E BESOJ SË E KEMI KUPTUAR TE GJITHE, SI MBAS SHEMBULLIT TË KRYENGRITJËS ME 1911, GJITHASHTU MË LUFTËN E KOSOVËS SE AS NJI NJERI, AS NJI MAL DHE AS NJI RAJON VEÇMAS NUK MUND TE BALAFAQOHET ME ARMIKUN POR VETËM BASHKERISHT – SI NJI KOMB, NJI SHQIPTARI MUND TE FITOJM.
UNE PO JU BAJ THIRRIJE TË GJITHËVE, MOS U LARGONI POR BASHKOHUNI!
BASHKOHUNI TË PUNOJM PËR MALËSINË TONË DHE MOS TË HUMBIM LUFTEN E 1911 PËR MALËSOR.
PARA SË TË PËRFUNDOJ, UNË E KAM NJI FRIKË QË DUA ME NDA ME JU - VËLLAZRIT E MOTRAT E MIA – FRIKA IME ASHT SE KUR TE VDES DHE KALOI NË ATË JETË, JAM I SIGURT SE DO TE TAKOJ, STËRGJYSHIN TIM, PRENTASH ZEKEN TË ULUR ME KRERËT E MALËSISË, KOSOVËS E SHQIPNISË, DHE ATA ME PYESIN, “VIKTOR MARKU, PSE NUK U ANGAZHOVE PËR TË MIRËN E KOMBIT SHQIPTARË?” DHE UNE NUK MUND TE PERGJIGJEM. KJO ASHT FRIKA IME.
PËR ATA UNE PUNOJ DHE DO TE PUNOJ PER TE MIREN E KOMBT TIM DERI QË VJEN AJO DITË. SËPSË MA MIRË DO TË KALOJ NË ATË JETË KUR TË’M FTJONN DED GJO LULI AFER TIJ --- DHE SE BASHKU E KËNDOJM KENGËN E ÇLIMIRIT DHE RIBASHKIMIT TË MALËSISË SË MADHE ME SHQIPNIN.
LAVDI JU QOFTE TE GJITHË DËSHMORËVE TË KOMBIT!
ZOTI E BEKOFT KOMBIN SHQIPTARË!
RNOFTË SHQIPNIJA!