Zonja dhe zotni te nderuar bashatdhetare mirmrama, kam nder te vacant te dal pare jush dhe me disa fjale te perkujtojme 99 vjetorin e Kryengritjes se Malsise.
Jemi tubular sonte per te kujtuar nje nga ngjarjet me te redesishme te historise se Malsiase se Madhe, dhe popullit tone nepergjithsi kur luftaret malsore me ne krye fatosin gigant Dede Gjo Lulin, pas nje beteje te pergjakshme dhe heroike arriten per here te pare pas robrise 462 vjecare te ngrisin flamurin kombetare ne maje te Bratiles, ne malin legjendare te Deciqit.
Kryengrija filloi ne kushte te veshtira, malsoret gjindeshin ne mes te dy armiqve, balle per balle me turq dhe atyre hileqare malazez.
Lufta filloi me 24 mars te vitit 1911 kur 20 djem te hotjan sulmuan dhe i muaren fortifikatat kufitare ne Rapsh e Traboin.
Ja se si At Gjergj Fishta e pershkruane luften qe malsoret e filluan kunder perandoris osmane:
Nat Malsi, n’at Rapsh te Hotit
Ded Gjo Luli, burr si motit
Me i cet leke, bisha shkorretit,
Ka nis pushken me asqerr te mretit.
Nga kushtrimi i leshuar, qe nga krismat e pushkeve te para ne rradhat e luftareve te Malsise se Madhe u mblodhen mbi 3000 burra. Perkrah tyre lufuan edhe grate malsore te prira nga Tring e Grudes dhe Nora e Hotit.
Kryengritsit rrufeshem moren nen kontroll edhe postat kufitare ne Cem, Vermosh , Selce, Selisht, Pikal, Selisht, Omerbozhaj, kalan e Vranes dhe Nenhelmit. Malsoret kurren fitore duke vrare e zene rob nje numert te madh ushtaresh turq dhe grumbulluan aratimin, si pasoje e detyruan armikun te mbyllet ne kalan e Shipshanikut.
Propaganda turke ne njere ane dhe qeveria malszeze ne anen tjeter benin cmos per te precare malsoret ne baza fetare. Krail Nikolla dinak hilexhi dhe i pa bese shtihej sikur po i ndihmonte kryengristit shqiptare, po ai nundohej te nxise vllavrasje ne mes te shqiptareve. Dede Gjon Luli ishte vigjilent dhe nuk bie ne grack te askujt:
Dede Djon Luli i burre daji,
I thote krajlit ne Ceti
I vrase turqit e azise
Po jo vllaznit e Malsise.
Pas nje sulmi te sukseshem me daten 28 mars Kryengritsit arriten te marrin Tuzin dhe te djegin ndertesen e nenprefekures dhe dy depo tjera. Eshepse trimrija dhe perpjekjet e malsorve nuk munguan kalaja e Shipshanikut nuk u muar per shkak se malsove u mungonin topat kur dihet se perandoria osmane ishte e fuqishme dhe armatimi ishte i persosur per ate kohe.
Forcat malsore shenuan fitore po momenti me I lavdishem I kryengritjes shqiptare ishte shpalosja e Flamurit kombetare shqiptare me 6 prill te vitit 1911 ne malin legjendare te Deciqit nga Nik Gjelosh Luli.Trimrisht vdesin shtate burra te Kojes se Kucit te cilet sulmuan fortifikate turke ne Deciq dhe arriten te hedhinper toke fklamurin turk ashtu sic e meritontete. Gezimi i madh dhe euforia e kryengritese pershkohet nga Palok Traboini me keto vargjet:
Rrnofte flamuri e rrnofte Shqipnija.
Oren cuet e ka Malsija
Pas nje sulmi te sukseshem me daten 28 mars Kryengritsit arriten te marrin Tuzin dhe te djegin ndertesen e nenprefekures dhe dy depo tjera. Eshepse trimrija dhe perpjekjet e malsorve nuk munguan kalaja e Shipshanikut nuk u muar per shkak se malsove u mungonin topat kur dihet se perandoria osmane ishte e fuqishme dhe armatimi isht e I persosur per ate kohe.
Forcat malsore shenuan fitore po momenti me i lavdishem i Kryengritjes Shqiptare ishte shpalosja e Flamurit Kombetare Shqiptare me 6 prill te vitit 1911 ne malin legjendare te Deciqit nga Nik Gjelosh Luli. Trimrisht vdesin shtate burra te Kojes njeri pas tjetrit duke hedhur per toke flamurin turk ashtu sic e meritonte.
Gezimi i madh dhe euforia e kryengritsve pershkruhet nga Palok Traboini me vargjet:
Rrnofte flamuri e rrnofte Shqipnija.
Oren cuet e ka Malsija
Ngarjet e kryengritjes shqiptare pate jehon brenda dhe jasht vendit.
Trimeria dhe heroizmi i pashoq I malsorve I tmerroi turqit, dhe kjo ishte arsyeja pse kryengritsit u sulmuan nga te dy frontet. Me 28 mars nga Shkodra vinte ushtria turke nen komanden e Shefqet Turgut Pashes dhe te nesermen kater batalione nga Gjakova me ne krye Ethem Pashen me 20.000 ushtare ju versulen kryengritseve.
Nga keto lufra mbeten te vrare rreth 150 ushtare turq, po mbeten te vrare edhe kryengrites nga te gjitha viset e Malsise dhe rajoneve tjera: Hot e Grud Triesh, Koje ,Shreli, Kelmendi, Rranxat e Mbishkodres, Boga Rrjolli Rec, Lohe, Plava e Gucia. Lista e luftareve qe u dalluan per trimeri dhe ata qe u flijuan eshte e gjate po une do te permendi vetem disa : Dede Gjo Luli, Nik Gjelosh Luli, Marash Uci ,Tom Nika, Mark Gjeka, Prel Kol Shyti, Maco Grizhi, Lulash Zeka, Zef Peri, Ujk Gjeloshi, Gjok Dede Luli, Gjok Mirash Luca, Sokol Baci, Kol Kurti, Smail Mustafa, Deli Meta, Dede Preci, Gjel Caku dhe te tjere.
Kryengritja e Malsise kishte plane dhe programe te caktuar me permasa kombetare per clirimin nga okupuesi turk dhe per tu dale zot trojeveve shqiptare nga pazarlleqet e diplomacise evropjane nga kongresi i Shen Stefanit dhe congresi i Berlinit. Kete e deshmon me se miri Kuvendi i Greces i cili u mbajt me 23 qershot te vitit 1913 qe parashtronte programin e plote te autonomise se Shqipris ashtu sic ishte caktuar me platform e Lidhjes Shqiptare te Prizrenit. I njohur me emrin Memorandumi i Greces ose Libri i Kuq eshte hartuar nga Ismail Qemaili dhe Luigj Gurakuqi.
Kryengritja e Malsise se Madhe eshte kurora e lavdise, gur themeli i Pamvarsise se Shqiprise sepse lufta vazhdoi neper te gjitha trojet shqiptare dhe nuk pushoi derisa plaku i Vlores Ismail Qemali ngriti flamurin nje vite ma vone.
Amanti i Dede gjo Luli, Smail Martinit, Baca Kurtit, At Gjergj Fishtes, Cun Mules, Prek Calit, Ali Pashe Gucis, Jakup Ferrit, Haxhi Zekes, Isa Buletinit dhe shume herojve te tjere qe u flijuan per ato troje fatkeqsisht as sot pas afro 100 vjetve nuk eshte permbushur, perderisa trojet shqiptare jane ende te ndara nga trungu i Shqiperise.
Lavdi Kryengritjes se Malsise dhe te gjithe deshmoreve qe u flijuan per kauzen tone kombtare.
Jemi tubular sonte per te kujtuar nje nga ngjarjet me te redesishme te historise se Malsiase se Madhe, dhe popullit tone nepergjithsi kur luftaret malsore me ne krye fatosin gigant Dede Gjo Lulin, pas nje beteje te pergjakshme dhe heroike arriten per here te pare pas robrise 462 vjecare te ngrisin flamurin kombetare ne maje te Bratiles, ne malin legjendare te Deciqit.
Kryengrija filloi ne kushte te veshtira, malsoret gjindeshin ne mes te dy armiqve, balle per balle me turq dhe atyre hileqare malazez.
Lufta filloi me 24 mars te vitit 1911 kur 20 djem te hotjan sulmuan dhe i muaren fortifikatat kufitare ne Rapsh e Traboin.
Ja se si At Gjergj Fishta e pershkruane luften qe malsoret e filluan kunder perandoris osmane:
Nat Malsi, n’at Rapsh te Hotit
Ded Gjo Luli, burr si motit
Me i cet leke, bisha shkorretit,
Ka nis pushken me asqerr te mretit.
Nga kushtrimi i leshuar, qe nga krismat e pushkeve te para ne rradhat e luftareve te Malsise se Madhe u mblodhen mbi 3000 burra. Perkrah tyre lufuan edhe grate malsore te prira nga Tring e Grudes dhe Nora e Hotit.
Kryengritsit rrufeshem moren nen kontroll edhe postat kufitare ne Cem, Vermosh , Selce, Selisht, Pikal, Selisht, Omerbozhaj, kalan e Vranes dhe Nenhelmit. Malsoret kurren fitore duke vrare e zene rob nje numert te madh ushtaresh turq dhe grumbulluan aratimin, si pasoje e detyruan armikun te mbyllet ne kalan e Shipshanikut.
Propaganda turke ne njere ane dhe qeveria malszeze ne anen tjeter benin cmos per te precare malsoret ne baza fetare. Krail Nikolla dinak hilexhi dhe i pa bese shtihej sikur po i ndihmonte kryengristit shqiptare, po ai nundohej te nxise vllavrasje ne mes te shqiptareve. Dede Gjon Luli ishte vigjilent dhe nuk bie ne grack te askujt:
Dede Djon Luli i burre daji,
I thote krajlit ne Ceti
I vrase turqit e azise
Po jo vllaznit e Malsise.
Pas nje sulmi te sukseshem me daten 28 mars Kryengritsit arriten te marrin Tuzin dhe te djegin ndertesen e nenprefekures dhe dy depo tjera. Eshepse trimrija dhe perpjekjet e malsorve nuk munguan kalaja e Shipshanikut nuk u muar per shkak se malsove u mungonin topat kur dihet se perandoria osmane ishte e fuqishme dhe armatimi ishte i persosur per ate kohe.
Forcat malsore shenuan fitore po momenti me I lavdishem I kryengritjes shqiptare ishte shpalosja e Flamurit kombetare shqiptare me 6 prill te vitit 1911 ne malin legjendare te Deciqit nga Nik Gjelosh Luli.Trimrisht vdesin shtate burra te Kojes se Kucit te cilet sulmuan fortifikate turke ne Deciq dhe arriten te hedhinper toke fklamurin turk ashtu sic e meritontete. Gezimi i madh dhe euforia e kryengritese pershkohet nga Palok Traboini me keto vargjet:
Rrnofte flamuri e rrnofte Shqipnija.
Oren cuet e ka Malsija
Pas nje sulmi te sukseshem me daten 28 mars Kryengritsit arriten te marrin Tuzin dhe te djegin ndertesen e nenprefekures dhe dy depo tjera. Eshepse trimrija dhe perpjekjet e malsorve nuk munguan kalaja e Shipshanikut nuk u muar per shkak se malsove u mungonin topat kur dihet se perandoria osmane ishte e fuqishme dhe armatimi isht e I persosur per ate kohe.
Forcat malsore shenuan fitore po momenti me i lavdishem i Kryengritjes Shqiptare ishte shpalosja e Flamurit Kombetare Shqiptare me 6 prill te vitit 1911 ne malin legjendare te Deciqit nga Nik Gjelosh Luli. Trimrisht vdesin shtate burra te Kojes njeri pas tjetrit duke hedhur per toke flamurin turk ashtu sic e meritonte.
Gezimi i madh dhe euforia e kryengritsve pershkruhet nga Palok Traboini me vargjet:
Rrnofte flamuri e rrnofte Shqipnija.
Oren cuet e ka Malsija
Ngarjet e kryengritjes shqiptare pate jehon brenda dhe jasht vendit.
Trimeria dhe heroizmi i pashoq I malsorve I tmerroi turqit, dhe kjo ishte arsyeja pse kryengritsit u sulmuan nga te dy frontet. Me 28 mars nga Shkodra vinte ushtria turke nen komanden e Shefqet Turgut Pashes dhe te nesermen kater batalione nga Gjakova me ne krye Ethem Pashen me 20.000 ushtare ju versulen kryengritseve.
Nga keto lufra mbeten te vrare rreth 150 ushtare turq, po mbeten te vrare edhe kryengrites nga te gjitha viset e Malsise dhe rajoneve tjera: Hot e Grud Triesh, Koje ,Shreli, Kelmendi, Rranxat e Mbishkodres, Boga Rrjolli Rec, Lohe, Plava e Gucia. Lista e luftareve qe u dalluan per trimeri dhe ata qe u flijuan eshte e gjate po une do te permendi vetem disa : Dede Gjo Luli, Nik Gjelosh Luli, Marash Uci ,Tom Nika, Mark Gjeka, Prel Kol Shyti, Maco Grizhi, Lulash Zeka, Zef Peri, Ujk Gjeloshi, Gjok Dede Luli, Gjok Mirash Luca, Sokol Baci, Kol Kurti, Smail Mustafa, Deli Meta, Dede Preci, Gjel Caku dhe te tjere.
Kryengritja e Malsise kishte plane dhe programe te caktuar me permasa kombetare per clirimin nga okupuesi turk dhe per tu dale zot trojeveve shqiptare nga pazarlleqet e diplomacise evropjane nga kongresi i Shen Stefanit dhe congresi i Berlinit. Kete e deshmon me se miri Kuvendi i Greces i cili u mbajt me 23 qershot te vitit 1913 qe parashtronte programin e plote te autonomise se Shqipris ashtu sic ishte caktuar me platform e Lidhjes Shqiptare te Prizrenit. I njohur me emrin Memorandumi i Greces ose Libri i Kuq eshte hartuar nga Ismail Qemaili dhe Luigj Gurakuqi.
Kryengritja e Malsise se Madhe eshte kurora e lavdise, gur themeli i Pamvarsise se Shqiprise sepse lufta vazhdoi neper te gjitha trojet shqiptare dhe nuk pushoi derisa plaku i Vlores Ismail Qemali ngriti flamurin nje vite ma vone.
Amanti i Dede gjo Luli, Smail Martinit, Baca Kurtit, At Gjergj Fishtes, Cun Mules, Prek Calit, Ali Pashe Gucis, Jakup Ferrit, Haxhi Zekes, Isa Buletinit dhe shume herojve te tjere qe u flijuan per ato troje fatkeqsisht as sot pas afro 100 vjetve nuk eshte permbushur, perderisa trojet shqiptare jane ende te ndara nga trungu i Shqiperise.
Lavdi Kryengritjes se Malsise dhe te gjithe deshmoreve qe u flijuan per kauzen tone kombtare.
